HLAWSAMNA le HLAWTLINGNA Kar Hlatzie

Kum 2011 July thla khan G.C. College, Silchar-ah B.A. History ka zawm ve a. Aizawl khawpui a'nthawka fe thla ka ni leiin, thil chinchang ka hriet naw em em. A khawlai tawng hlak Hindi ka hriet ve phar phar leh lo inang nawk lo, beng hi a var naw satlie el ni lovin, chawmkhat kha chu ka mawk kawk el. Spoken Hindi inchukna Mizotawnga siem chu tlar 1 ka zuk inchik a, dawrah ka va hmang hlak a. Beisei naw tieng an mi lo biek sei met pha chu luhai a um thei em em. Khanga ka hung thaw kek kek khan naa lut inzing na na na chu hriet naw zing a thei bik nawh, inhmang nawna tawk chu ka hriet ve tah.

Mithiemhai chun naute kum 8 an ni chen hin tawng hrietna 85% a famkim tah an ti a. A umzie chu, tawng chi 2/3 khawm ni sien, naute kum 4/5/6 hai hin tawng inchuk dingin hrietna thazam an nei tah, tina a nih. Kei ve hi chu tawng man harsa ka ti a. Chun, indik taka hmang nuom hlak mi ka ni leiin hamngsuol nekin hmang naw ka thlang hlak a, hi hin tawng ka thiem ding a mi dal lien hle. Ka ruol thenkhat, dawn rui nei changa saptawng le vaitawng thiem em em hlakhai kha chu, ka nekin inrui naw hnungah khawm an thiem lem dai tah.

Kan khuo Lungthuliena vai kan hmu phak ve sunhai hlak kha Hmar tawng thiem tak tak vawng an ni a. Vai tak tak Silchar khawpuia zuk hmu khan chu hohlimna ding hi a vang tak zet. Dik taka hril chun, vaitawng (Hindi/Bangla) hi hlo thlona dingin a pawimaw naw nasa ngang el si a. Thing at hlakhai ruok khan chu tlawmte an hriet ve - charchar, duoitien, zura - ti vel. 

Ka thiltum (aim-in-life) hi ka hril zen zen naw a. Aizawl-a ka um lai kan hotupa min dawnna sangin, Civil Service ka hei ti ve thuoi a. SDO, IAS, IPS, etc. ti vel kha chu ka hriet ve tho. Ka lam hraw dinga thurawn ka dawng rawn tak ruok chu 'Ukil inchuk rawh' ti hi a nih. Sawrkar sin kalhmang (nature of job) ka hung hriet nel nuol hnung hin, zirtirtu sin thaw ka nuom tak ta a. IAS nek khawma professor chu thlang rala ding chun thlang inrang ngawt ka tih.

Zirtirtu sin ka nuom hi a san tam tak a um - Khawtlang le kohrana hun pek rawn ka nuom a, Hmar tawng hmasawnna dinga thu le hla tieng inhmang ka nuom a, Hmar hnam ta dinga suibingna (research) thaw ka nuom a, inchuklaihai ta dinga career consultant anga um ka nuom bawk a. Chun, inchuktirtu ni ta chawk chun nun khawm inuluk vieu dingin ka'n rin; hleprukna, hawp le hmuom kawnga dam.

Exam hi Imphal, Aizawl, Shillong, Guwahati le Delhi-ah chen ka lo pek ve ta a. Chanchin inrieng tak tak le nuizatum thil khawm a tam ngang el. Shillong bazaar hmunah makhata ka riek tum dam kha, huoisen chu ka'n ti ve tho. Guwahati - Delhi rail-ah general-a kan hei chuong ve thawr el dam kha, chuonghai chu nakie tieng hril thei ngirhmunah ka la um chun, a hlawkzawnga la hril tum ka tih.

Sawrkar Sin Zawngna Lekha inchuk po po thiltum chu sawrkar sin a nih, ti inla a'n dik vieu awm ie. Keikhawm sawrkara zirtirtu sin ka dit. Sin dang hi ka dit naw tawp ni lovin, ka dit hi la hei hnawt phawt ka nuom.

B.A. ka thaw lai khan recruitment exam ka pek ve ngai lem naw a, ka beisei ang la hmu dinga inringna hi ka pai tlat a. Chuleiin, insukhnawk ka tum ngai nawh. Amiruokchu, MA History ka hung thaw nawk khan History ringawt tiem kha thawpik a um leiin lungril sukharna dingin exam ka uor pek ka uor a. Exam Fee um nawna kha chu ka pek deu vawng.

Exam Ka Tling December ni 4 , 2016 khan NCERT hnuoia mi LDC, Graduate level-a mi chu Shillong-ah ka zu exam ve a. Result suok khan ka zuk en ve a. Ka hming ka hmu el nawh. A hnungah ka en nawk leh ST Quota 4 ruok hluobit dingin written exam ka lo tling ve a. NCERT Head Office New Delhi-a Typing Test dinga ko kan ni a, result ka hmu hin a'n hnu fel der tah. A sin kha ka Life Dream a ni naw leiin ka bawpel kha ka'n sir chuong nawh. Ka tawngtaiin LDC sin ka hni ngai naw a, ka hni Lalpa'n a hriet, ka ti awlsam et el!

Kha exam khah General Knowledge (50 marks), General English (50 marks) le Essay/Descriptive (50 Marks) phur a ni a. ST Quota-ah mark 79 chungtieng chu Merit List-ah an um. Highest marks chu 84 niin, mark 83 ka hmu ve.

Vawi khat pieng ve ta na na na, Central Govt. sin written exam ka zuk tling ve hi ka lawmna a nih. Ka sin dit Zirtirtu sin ruok hi chu Pathien a tha a, la hmu ngei ka'n beisei tlat.

NCERT LDC (Graduate Post) sin Exam ka tling ve sun, ka hming chuongna chu mihriemna a suok changa ka la hril ve hlak ding a ni leiin, a finfiena (proof) ding file/document link-ah hin ka sie ve thlap a nih. NCERT LDC 2016 Written Result

Hlawtlingna le Hlawsamna Exam hi ka pek rawn vieu ta a, Admit Card ringawt khawm hi Kg hisap khawma tam ve vieu tang a tih. Tling tuma inbuotsaina neia ka pek hih CTET, SLET le NET hi a ni deu tak. A dang hi chu exam kalhmang hrietna ding le, ka hrietna fiena anga ka va pek hlak a nih. Tling teu fut futna ka nei nuol a, a teu le tling kar hi hla tak a nih. Percentage point khata tling naw tum dam a um a, hlawsamna le hlawtlingna kar hi hnai tak, a ropui dan inthlau tak a nih.

Thu Tawp Siemtu Pathien Sin hi ka la zawng pei ding a nih. Ringna tlawm tak pumin Pathienah ringna innghat tlat hi ka nuom a. Ka thiemna lei ngawr ngawr hin chu ka hlawtling ka ring chuong nawh. Theitawp ka suona khelah Pathienin thu tawp a hung siem ka ring nghet bur a, chu chuh ma lova ka tawngtai phana a nih.