FAVANG SEHNAWK LE KEI - BY : GOSPEL SONGATE

FAVANG SEHNAWK

Hmar thuziek
Kumpui linglet  a’n vawi  ve ta zing el. Upahai ngaia dingin kum hril khawp em em nei  naw lang khawm, nun harsatzie le mihriem nun tawi zie ka sut a, lengtrul  team tlung hiela ka’n ngai ta leiin ka ta ding chun nisa an ding tahin ka hriet. Tulai khawvel changzie hrimah, pakhatte bubel phul taka khawvel hmasawnna changkuong liem zar zara a so zing leiin, sangkhat zakuo suok chu ei chul tiel tiel a ni deu tak ta hih!

Ngaituona invak hratzie chu a thruoitu zir a nih. A thu chun var (light) neka inzin hrat a um nawh. Einstein theory ang chun second 1 sung mel 186,000 a fe hman a. Ngaituona tlung hlatzie ruok hi chu zattheilo a ni bur el.

‘Favang khawthieng e’ ti lo chun hi trum zet chu a mi fen sei. Tuol lo chaina khan a zir ti ding amanih, favang nisa hnuoiah hin nghatna tieng tieng thawnthu hlimthla ka zuk mitthla thei pei a. Ka khuolchamna rama inthawk hmun insang lem panin, kawlkil tieng ka hei ngha a. Kawl bulthrut a faiin, khawsiet a hnai hmel nawh. Chuong ang bawkin van ka hei en a, nisa paw hmiein, lungril ngaituona khal fal thei khawp chaua huntawk romei an zam bawk a. Ka lo suokvak naw pal pal, tiin, a taka ka lo chang tah hmangaina kumum par ta si lo rim hip ding chun a mi lenhmang ta dai a. Hun liemta hnung zunah ka’n ham tang zo naw a ni deu tak. Phut thar nawk thei ni sien aw.....!

Pi le pua inthawk hunpui (season) thre dan tlanglawn hieng – Fur, Favang, Thlasik, Chapchar le Nipui ei nei a. Ka ngainat favang ei hang tlung ta hin lungril a'n lengvak vel a. Manipur simthlang tlangdung ngawt chun ka ngaituona a sawk thla. Tlangram hring incham, ahi piellei khanga hin a tam tliet leh, ieng khera Lientlangpui chu zuk chak am ka nih ?

Hmar hnam zierang fir hlawka mawngdawk, leidara inbiel phak le thuklukham put pha chinhai ta ding chun, hunpui inher ruol hin ngaituona sutthlek a’n her naw thei nawh. Calendar en nek hmanin ei kawl le vela thilsiemhai nungchang hin hunbi a mi hrilfiepek. December (Mimtukthla) ei tlung leiin Krismas a min hrietsuoktir naw a, tlangsambuor  hung par hi a nih nadara Bethlehem dar khawng hlaktu chuh. Chuong ang bawkin favang  khawm hin ahi dawnlungruka hin thawnthu tam a hril mieu si annawm!

Tlangram sikula Sinlung Reader phet ve phak ti takah, a thur hin ei thur deu bawk chu ning a ta, geography le biengno formula tiem kawp hi thil danglam a ni nawh. Khanglai huna khan vawisuna ei buoipui thilhai la um ve tlat lo, ngaizawng nei le biri bawng hawp bak naw chu hang hrivawi ding a vang hle.  Pieng pangngaia sielien, middle sikul lut chin ta lem kha chu ngaimel ding nei fir fer vawng ei ni tah. A la nei ve nawhai chu ‘Ruol a ban naw mani aw....’ ti dingin an um. 

Ka zuk thurdawk nuom ruok chu hi nih - Favang zantieng  tluonglampuiah, nisa lum huntawk chiea sa hnuoiah mawza var nal deuhai hnung hnawtin, dit ruk deu chu  tlangsam kau thruom li kherin ei hang vuok tawi a. Hieng anga thaw hin an mi dit hlak an ti lei a nih. Lekhathawnah tlangsam thruom li kau ngeia vuok thu kha ei hang thaikawi sa ngei bawk a. Chuonga ‘an dit ve hlak’ ti an hriet ve bawk lei khan, inngaibelin lekhathawn dawnnaah ‘Aw’ an hung ti nul nuom ve khawp el. Khawvel dang dak pha hek lo, khang ang thil kha an hawi ti naw ruol a'n nawh.

Lekhathawn ei pek zeu zeu ta hnunghaiin an mi fiel a. Du lei em em khawm ni loin lam kawla khawnghma bang thliek hi, lama a mi lo nghaktu izirin an hawi thei ve khawp el a. Chun, insie rut khawm hrilhmai chi a ni nawh, a bikin a samsei kea hling a’n bur fuk trum lem chu lekhathawn dawnna anga pawm thei hiela ngai thei a nih; hling phawi naw inlauin an mi nawr sek el.

Gospel SongateHieng thilhai hi Pu Rala Sikul ka suo hmaa tlung kha a n'a. Khang hun lai khan chu matric zo hmain khawsawt in kan chuongkai ta bawk leh, tulai exam vela indawn hlak ni kher lo tawnhriet ding a lo tam khawp el.

Hlimna hi buk ding ni inla, ieng buklung am hmang ei ti aw? Thil iengkim ei thaw hi chawp le chila hlim vurna a um a, ei chanchin mi hril nikhuoa hlimna a um thei bawk a. Chun, a fiemthu zawnga hlimna khawm a um thei. A hun laia mi sukhlim fahran lo, a khawhnunga suikir changa thawnthu ngainuom tak tak suokna khawm a lo um ve bawk. 

APJ Abdul Kalam chun, “Sometimes, it’s better to bunk a class and enjoy with friends, because now, when I look back, marks never make me laugh, but memories do,”  a lo ti a. A umzie chu, hotu thu zawm loa sikul thrul tieng ni loin, dan pangngai zing zinga inthawka inhersuok a, thil pawi chin ramri khang va ner chuong si loa nun zalen hmang hi a lo pawimaw niin ka hriet. Thilthraa ei ngaihai po po hi hlimna mi petu an lo ni kher chuong si naw a.

Ni tinin thil tam tak ei thaw a. Mi tam tak ei intuokpuiin, thiltlung tam tak a um. Khuonu chun hieng laia threnkhat chau hi nakie huna thar nawk dingin a mi sinsie pek a. Makhata fumfe taka mi suktlei theitu chu hunpui hung thar ruola thamral ta hnung nun suikir a lo nih. Favang ni tlak tawm ruoi chun makhata um hlawkna ni awma inlang ka ngaituosuok a, chu chuh ‘Chulram Fang’ (reminiscing) ti hi a nih. Ei huntawng hlimumhai dawn kir a ni naw chun, hlimnahai chu a thamral sawng pei el ding a ni awm. A suikir ngun ngunin hlimna an chelding sawt a nih.

Dama khuonu malsawma hratna leiin kum 70 chen ei dam ding a ni chun, favang lenkawl la thlir rawp ei ta, nakie hunah ei vawisun nihai hi a la hlu chau ding a ni hih!

(Published in Hmasawnna Thar)
Dated Aizawl, 21st October 2018

Post a Comment

Please Select Embedded Mode To Show The Comment System.*

Previous Post Next Post