Hmar MIL le Isaac Lalmalsawm Hrangchal - A Chanchin Tawi

Hmar hnam ta dinga thawhlawk an hril nikhuoa ka lungrila inlang hmasatak hlak chu Isaac Lalmalsawm Hrangchal hi a nih. Hmarnau a dam zing le la pieng pei dinghai khawmin hieng thil hih ei hriet ka nuom leiin, HISTORY anga liem el ding khawm ni sien, ka ning ningin ka hei zieksuok ve khawng khawng a nih.

Chanchin

Isaac Lalmalsawm Hrangchal Chanchin: Pu Kaphrang Hrangchal le Pi Sumneitling hai rila ra, naulutir nina hluo dinga sul keu hmasain Mimtukthla (December) ni 17, 1981 khan a hung pieng a. An sungkuoin Sakawrdai, Mizoram-ah an khawsa. Inchukna tieng M.A. History, Delhi ah zovin, Mission-ah sin a thaw tan a, chuongchun Independent Church of India (ICI) office Delhi hmunah Office Clerk sin thawin bung thar a chuongkai a nih. 

Chuonga mani sinah lungawi taka a thaw mek laiin, Major Indian Language (MIL) Hmar subject inchuktirtu dingin mi thenkhatin an fiel fiel lei chun, hnam rawngbawl theina anga ngaiin hlawbi mumal le ngirhmun nghet ding beiseina um lo chu, hnam hmangaina lei lieu lieuin a chel a. Hmar inchuklai sang tam takhaiin Hmar MIL an lak pha theina dinga ban pawimaw le a tobul a nih. 

Belsana: Ka hei belsa nuom chu, Secondary Education Board of Assam (SEBA) chun kum 2005 khan MIL Hmar a mi pek a. Assam Higher Secondary Education Council (AHSEC) chun kum 2009 khan a mi pawmpek nawk a.  Assam University chun Three Years Degree (TDC) course-a MIL (Hmar) inchuk theina 2010-11 khan a mi pek nawk a. Amiruokchu, hieng po po hi a'n chuktirtu hlaw Hmar hnam tum ding a nih. 

Isaac Lalmalsawm Inpekna: Kum 2008 a'nthawk khan Hmar MIL inchuktirna sin a thaw tan a. Hieng hunlai hin Higher Secondary level-a mi a nih. Chuongchun a thawkna  GC College chun Degree level-ah Hmar MIL a hung inchuon nawk ta pei leiin Isaac Lalmalsawm hin a hung enkawlzui pei a nih. A sin ringum taka a thaw el bakah, a ma hlaw ding ngaituo le dawlkhawm chen thaw sa zingin, hlaw tling lak lai reng reng um lovin, khawsak harsa takin hun a hmang a nih.

Hun hung liemin, nuoi 3 (3 lakh) neka tam ding a hlawsuok sa a thla hlaw chu hmu ngaina a um ta naw a. Bu ngheia khawpuia um el ngaina a um si naw leiin in tieng a'n lawisan tah a nih.

Assam University hnuoia  Hmar MIL inchuk theina hmu hnung khan Silchar khawpuiah inchuktirtu pakhat bek Hmar Literature Society (HLS) in a ruoi naw chun college-haiin inchuk an phal naw a. Lo thei lona leiin HLS Manipur chun Part-Time Lecturer  Assam University hnuoia thawk ding lakna ding notice August 20, 2012 lai khan a'n suo nghe nghe. Amiruokchu, tukhawm inhnina pelut an um naw leiin, a tlawmngai ta sa Tv. Isaac Lalmalsawm bawk chu HLS chun a zawrsuok nawk a. Chuongchun, Silchar khawpuiah an bengbel nawk tah a. A hlaw intang po po chu ngaidamin, a thara intiemin thla tin Rs. 10000 hlaw ta dinga ti a nih. 

HLS chun a ze ngai bawk a'n suo nawk a, a thutiemah a ngir hleithei nawh. Kum 2 hlaw lai zet a'n tang nawk ta leiin kum 2017 kum laihawl lai khan puonthuo zelin a suoksan tah a nih.

Isaac Lalmalsawm le Kei: Kum 2011 khan GC College-ah ka lut tan ve a. Hmar MIL inchutirtu Tv. Isaac Lalmalsawm hi ka mi hrietchieng pawl tak a nih. Silchar el ni lovin, an in lum ngei khawm ka hang chuongkai ve tah. Mi pawi hril ngai lo, a baua inthawk tu natna ding khawm a suok ngai nawh; Pathien pawi khawm hril naw nih, ti ding khawpa Hmarnau ang lo hiel, Hmar hnam diktak, inru em em si a nih. A mizie le inmil lo tak, naupang lai chena a hlaw ding a hei khawnkhawm hlak kha chu, a rin thei dingzie kha aw.... A hun tam lemah, a hlaw kha HLS in a pek nekin a dawlsuok a tam lem el rawi mawh!!

Hmar MIL HistoryA hmingin HSA Silchar Branch-ah mawphurna ka hung chel ve ta pei leiin, HSA angzawng khawmin Council le General Assembly chenah vawi tam ka putlut hlak a. "OB-hai ngaituo ding" tiin resolution an mi thlakpui zie a, thu dang a um ngai hrim hrim nawh. HSA levela agenda tam lem hi chu favai dura inzun ang tho a ni hlak. A riral vawng a, inthung nawk pha agenda pangngai a tam thei vieu. Chuleiin, ka zawngsak ta nawh.

Ka'n vawi ve ang anga ka pu ve lai lai khawma umzie a um chuong nawh. Naupang lai kan hei dawlpui ngiel khawma thla khat hlaw ding hmu khawm a harsa. 

Sir Isaac Lalmalsawm chu thlo ruol dinga a'n lang ta naw leiin, a suok ding lawm ni awm takin a fe vat vat ka nuompui a. Thlakhla hle inla khawm hlaw ei pek thei chuong mieu naw leiin a fe kha a hun tah a. Diktak chun, hi khawvela hin hlaw hmuna ding hlutna kha a hau ve thlawtin ka hriet.  A suok ta a, Tuisualral Higher Secondary School, Sakawrdai-ah a zuk thawk nawk a. Ieng angzawnga thawk khawm ni sien, khi taka chu a thaw hlaw hmu ngei a tih.

Hmar MIL le Kei: Sir Isaac Lalmalsawm um lai le um naw hnung khan Hmar MIL answer paper tum iemani zat ka check ve a. Question khawm Unit test a ding le TDC a ding siem tumhai ka thangpui tawl hlak. Assam University level-a mi khawm hotuhai ditsak le tir infawmin kuthnung ka nei ve nuol tah. Dere khawm sawl man ka hmu naw ding ka hriet, hnam ta dinga ka thaw thei ve sun, tia lo tlawmngai ve hlak el kha ka nih. Ka thiem lei ni lovin mihriem ei la tlawm em lei khan a remchang an um ngai naw lei khawm a ni ta awm. Hmar MIL class khawm Dr. Vanlallien Pulamte sawkin GC College-ah ka lo va lak ve zeu ta kha! Dr. Lalthakima Hmar le titi chang, Hmar MIL hi chil sukper rawntu tak a ni rawp hlak bawk. 

HSA Silchar Branch History
HSA Silchar Branch Secretary ka chel lai khan Barak Valley HSA President Pu James A Songate leh inbierawnin, Hmartawng hmasawnna ding beiseiin Hmartawnga thuziek inelna buotsai a ni a. Lawmman pathumna chen bakah, kut sawl man (consolation prize) mi 10 pek dinga ti a nih. Ziek le tiem tieng Hmartawng la'n hnuoizie baua ka hril hlak chu a tak ngeiin hmung ka tih, tina ni awm takin mi 3 chauin an hung ziek a. A hung pelut po thilpek chite HSA Silchar Branch Freshers' Meet hunah pe tawlin, kan vawibo ti ti ta kha!

Thu Kharna: September 20, 2014, HSA Silchar Branch 22nd Freshers' Meet le HSA GHQ Paltinum Jubilee lawmna huna khan Sir Isaac Lalmalsawm hi "Chawimawina" thuziek le sumfai kan inhlan a. Kha tum khan a chanchin bienga mitthli farin ka hril a, ama Sir Isaac ngei khawmin mit parawl kuongin kha ditsak chawimawina kha a dawng a. Diktak chun, lungril tak takin ka ngaisang a, a chanchin ngei khawm hih ka kuthnung a um ka nuom leia ziek ka ni hrim a. Hi kawnga hin ka neka ziek awm um chuong dingin ka ring nawh. Ka thuziek hi a hmu hunah ama, Sir Isaac Lalmalsawm hin lawm naw nih ti ka ring. Asanchu, thukhel ka ziek lei ni lovin, a chanchin a SUONG zawnga ka ziek lei hin.

Sienkhawm, mihriem hringna nekin THU chu a tlo lem a. Ziektu le ka ZIEKPA  hi tuta kum 100 hungtiengah HUMUS (decayed plant and animal matter in the soil) ve el ding kan nih. Hi thu ruok hi chu HUMUS hai chunga leng ding a nih.

Vawizan Tuolbuol ni 21, 2019 zan hin Sir Isaac Lalmalsawm chawimawina kan pek tuma ka thuziek chu ka zuk keu hawng a. Ka lungril a sukhliem nawn nawk a, chawimawi tlak le inpak tlak hin hrietfuk a hlaw naw leh khawm, mita ka hmu le naa ka hriet a chanchin po bek hi ziekin, Hmar Literary Hero tak tak a nina pholang hih ka bat a nih, tiin ka puzui nghal el a nih.

Post a Comment

Please Select Embedded Mode To Show The Comment System.*

Previous Post Next Post