CAREERS IN AGRICULTURE: INCHUKNA TIENG - Gospel Songate

Gospel Songate
Editor-H.S.A. Silver
Jubilee Souvenir
“Agriculture” ti thumal hi  Latin tawng “agricultura” anthawka hung to suok a ni a. A umzie chu -  ager, "field", le cultura, "cultivation"  or "growing" a nih. Vawisuna English thumal agriculture hin a huop lien lem niin an lang a. Lo nei, thlai ching, ran vai, a sik dan le enkawlna tieng a huom a nih.  Ei hnam nawlpui fakzawngna hi ka sut ve dan chun 90%  zet hi lo sinthawa fakzawng ei ni a. A dang 10% hi sumdawng, thawkna nei le thiemthil danga innghat ei nih. Kan khina hi a lo indik zat naw khawmin a awm vieu ka ring. Ei hang hril tum tak chu, ei hnam binga ding hin agriculture hi a pawimaw em em a. Sungkuo tam lem innghatna a ni leiin hieng tiengpanga thiemna zawng hi insukhmu ding awm tak niin an lang.

India ram hang thlir nawk inla. Khawvel rambung laia mipui tamna tak dawttu India hin agriculture a ngaitha thei nawh. Asan chu, India mipui hmun thuma \hea hmun hni deuthaw (60 – 70%)  hin agriculture hi ei damsan a la nih. A dang hmun khathai khawm chun bu le thlaihna an la fak ta cheuh tho. Kum 2017-18 sunga dinga India sawrkarin agriculture tienga sum a ruohmang chu crore nuoi  10 (10 lakh crore) zet a nih. Kum khat sunga dinga a tam tum tak a ni nghe nghe. Hi hin ei ram ta dinga agriculture pawimawzie hriet thei a nih. 

Kum 1950 hnungtieng (post-independence) hin India ramah khawpuia inpemlut ei tam a. Chun khawl changkang tak tak ramdanga inthawkin ei laklut nasa hle bawk. Hi urbanization le industrialization  hin agriculture-a ei innghatna a sukbo chuong naw a. Ei ram economy innghatna bulpui a la ni ta fan. Amiruokchu, thil a hung danglam a. Kut sinthawna le lo neina tieng khawm a hung danglam ta pei a. Eini tieng chen khawm ni sien, tienlai anga pawngapuia lo nei bur kha a hlawk naw leiin, mithiemhai thurawn angin thlai ching ei hung  tan a. India ram chu bufai tieng lek lem chu an todel nasa hle nih. Eini tlangram tieng khawm lo nei a hlawk tak nawzie ei hriet a. Lo tin khat hmuna bu tin 150 nei thei lai hun kha chu tienami an chang ta a, khawsawtum thil a ni tah. Chuleiin, hlawk lema lo nei dan ei hriet theina ding chun ei naupanghaiin agriculture tieng inchukna an lutchil a tul a. An thiemna chu a  tak taka ei ni lai an hmang hunah bu le bal tieng hnienghnar thei ei tih.  Chun thil pakhat pawimaw em em chu, agriculture tieng thiemna nei ngeiin lo neina kawngah hma a mi lakpui ni chu ei ngirsuokna ding ni bawk a tih. “Sapthei a tha, rubber, serthlum, ruo lo ching ro,” tia tawp loin, a zawrna (market) ngaituo ngailo bu hlawk taka ei ching thei hun hi manga mangtuhai ang  elin nghakhla a um a nih.

Agriculture Penghai : Inchukna thl<rah agriculture hin peng (branches) a hau khawp el a. Horticulture, crop science,  dairy, fisheries, agronomy,  animal husbandary, soil science, le a dang dang a um. Pakhat chau khawm hi hril tham fe a nih. 

Inchukna Thlurah :  A hmasa’n professional  ti hi hang hril  hmasa inla. Professional Course ei tihai chu fak hmu ngei ngei ding khawpa inchuk bingna a  kawk a. An inchukna tiengah dam khawsuok thei dinga thiemna tak tak nei chu professional  nina a nih. 

Agriculture tieng professional career siem ding chun 10+2 level-ah science/agriculture subject lak a ngai a. 10+2 a science/agriculture subject neihai ta dingin B.Sc.  Agriculture (Ag) admission hmu a awl. Hmun  thenkhatah  10+2 passed naran khawmin B.Sc. Agriculture hi inchuk thei  a ni a. Amiruokchu, chieng taka hmasuon ding chun 10+2 a  background nei a pawimaw a, makmaw khawm hung ni pei a tih.

University po po deuthawin inchuk theina an nei a. An hnuoia college thenkhatah inchukna a um bawk. Chun, India ram hmun tam takah Agriculture University  a um tah. Northeast a ding chun Assam Agriculture University,  Jorhat hi hrietlar a nih.  Hril ta angin university tin deuthaw hin agriculture inchukna an nei a. An course le kalphung chu inang vawng kher naw nih. Admission thaw hmaa ngun taka lo biechieng ding a nih.

India rama Agriculture  University Hrietlarhai :

• Govind Ballabh Pant University of Agriculture & Technology, Pantnagar
• Tamil Nadu Agricultural University, Coimbatore
• University of Agricultural Science, Dharwad
• Rajmata Vijayraje  Sciendia Krishi Vishwa Vidyalaya, Gwalior
• Orissa University of Agriculture & Technology, Bhubaneswar
• Chaudhary Charan Singh Haryana Agricultural University, Hissar
• Punjab Agricultural University, Ludhiana
• Chandra Shekar Azad University of Agriculture & Technology, Kanpur
•Jawaharlal Nehru Krishi Viswavidyalaya, Jabalpur
• Narendra Deva University of Agriculture & Technology, Faizabad
• Rajendra Agricultural University, Pusa, Samastipur

Hi a chunga inchukna hmun ei suklanghai hin general le specialized course an nei tawl a. Mani inchuk ding i-zirin a hmun hi thlang ding a nih. Chun, ei hriet bak inchukna tha ve tak tak India ram hmun tam takah um ngei a ta. Northeast tieng khawm hiengang inchukna ding college um ngei a tih, tu hria ding chun ei la suklang thei naw nih.

Fakzawngna tieng : Agriculture hi mi tam tak chun lo nei tienga fakzawngna angin ei ngai a. An dik kher nawh. Lo neina tieng kawk sien khawm inchukna in le a suibingna tieng hmun tam takah lo va nei kher loa fak hmu theina a nih.  A hnuoia hin chuonghai chu hei suklang ei tih:

1. Direct Agriculture : Agriculture tienga thiemna neihaiin mani ngeia lutchil thei a nih. Company chen khawm indinna, a enkawlna sin thaw thei a nih. Chun, farm tam tak a um a. Hienghai khawm hin a enkawltu mithiem (manager) an ruoi hlak. Ram changkangahai chu mani ngeiin hma an lak hlak a. Lo hmun lien tak tak neiin, sin thawtu an nei a. Anni chun a enkawl le a relbawl, ienganga hma lak d$m tihai kha an buoipui lem a. Sawrkar sina van bur nekin hienghai hi ram le khawltlang ta dingin an thaw hlawk lem a. Insung ta ding khawma an sum laklut a tam lem. Amiruokchu, hlawtling ding chun tumru le hmathlir chieng tak nei a ngai.

2. Research (Suibingna) :  Agriculture hi ni tin le darkar tina suibing thama pawimaw a nih. Iengtin am a hlawk ding? Iengtin am a hrik sukbo thei ning a ta? A chi tha iengtin am siem thei ning a ta? Tihai hi a thar a thara research thaw tulna a nih. Chu el bakah, khawvel boruok an ang naw deu vawng a. Bihar laia an tuilo bu le tlangrama ei tuilo bu ching hi an ang thei nawh. Hi lei hin a hmun le a hun (season) zir peia thlai ching dan ding suisuok a ngai a. Chuleiin research tieng hi thil pawimaw le maksan theilo thil a nih.

Indian Council for Agricultural Research  (ICAR) hin thlai inchukbingna hmun 100 lai a nei ta a. Naki chu thlai po po hin inchukbingna hmun an la nei ring a um. Thlai tam tak chu hmun khatah research thawna bik an nei a. Thlai, anni binga research thawna nei naw po hi agricultural research institute haiah an kawp. India ram hung changkang pei a ta, Hmunphie Research Institute, Berul Research Institute tihai ang dam a mak a maka tam la hung pieng dinga beiseium a nih.

Thlai inchukbingna langsar thenkhat :

¨Central Institute of Cotton Research, Nagpur
¨Indian Institute of Vegetable Research, Ranchi
¨Central Potato Research Institute, Shimla
¨Central Institute of Sub Tropical Horticulture, Lucknow
¨National Research Centre for Grapes, Pune
¨Indian Institute of Maize Research, New Delhi
¨Indian Institute of Agricultural Biotechnology, Ranchi
¨Indian Institute of Water Management, Bhubaneswar
¨Central Research Institute of Dryland Agriculture, Hyderabad

India ram el bakah khawvel ram changkang lema khawm research thaw theina dingin India sawrkar chun kawt a hawng a. |hangpuina scholarship khawm ram sung le puotienga dingin tha thawkin sawrkar chun an duong sa diem a nih.

3. Banking Sector : India sawrkar chun public sector bank-hai po po hi agriculture tieng ngaipawimaw dingin kalphung a siem pek a. India mipui 60% neka tam dai innghatna hi bank-hai khawmin an ensan thei nawh. Chu ang bawkin sawrkar thlungpuiin loneituhai hmasawnna ding schemes an duong pha khawm bank-hai hi a semdartu le hmalatu an ni hlak.  Chu ang tak chun bank khawmin agriculture tieng buoipuitu dingin agricultural clerk le officer a lak hlak. Hieng sina ding hin B.Sc Ag, B.V.Sc, le agriculture tienga thiemna dang dang neihaiin an hluobit  hlak.  Chun National Bank for Agriculture and Rural Development (NABARD) hin officer lien a mak a maka tam a lak hlak. Private bank-hai khawm agriculture tieng hi an nghatsan bik nawh ti kha hrie sa bawk inla.

4. Scientist Job :  Scientist hi short cut method-a tlung thut chi lem chu an nawh. Amiruokchu, agriculture tienga thiemna nei, tawnhriet nei le sin lo thaw ta sahai chu scientist (Junior Scientist) tieng hin lut thei a nih. India sawrkar hnuoiah Agricultural Scientist Recruitment Board a um a. Kum tin scientist tam tak an lak hlak. Chun company tieng khawm agricultural scientist sin a tam. Company thilsiem, khawl, thlaichi, a sawngbawl dan, loan sem, le thil dang dang company le mipui kara sin thaw dingin scientist hi an ruoi ve bawk.

5. All India Service : Line hrang hrangin Civil Service-a dingin hmun an nei angin agriculture tieng khawm hmun lien tak a um. India sawrkar hnuoia dingin a tlangpuiin graduate a ngai. Chun, agriculture tienga graduate hai hi Indian Forest Service (IFS) exam an pek thei bawk. IFS hi subject dang hai inchu ve theilo a nih.

6. Teaching Job : Subject tina sin tl^nglawn (common) tak chu teaching (inchuktirtu) tieng a nih. College, University, le coaching centre tam tak a um. Hienghai hin inchuktirtu an mamaw seng. Inchuktirtu ni dingin Postgraduate (M.Sc (Ag) zo a ngai a. Chun UGC norms nei ngai bawk a tih. Research le doctoral tienga degree neihai chun ditsak an hlaw nawkzuol.

Hi chena hin a tlangpui chu hang dittawk phawt inla. Agriculture tieng hriet sap nuom neihai chun :

Indian Council of Agricultural Research website :
le 
Agricultural Scientists Recruitment Board website : www.asrb.org.in 

              hai hi lut hlak inla. Ngaituona thar tam tak nei thei ei tih.

Source: H.S.A. Silchar Branch
Silver Jubilee Souvenir-2017

Post a Comment

Please Select Embedded Mode To Show The Comment System.*

Previous Post Next Post