Career in Forestry & Wild Life: By -Gospel Songate



Class Xii Science Zovah
 Ieng AM? 

A tl^ngpuiin Higher Secondary  level-a Science subject thaw hi ei chung en deu b$k a. Ruolcham lai khawm Science la ph^k chu a ngais^ngtu an tam b$k deu hlak. High School headmaster hnamdang pa pakhat chun, “Hmarhai hi Arts subject chu in thiem, Science le Maths chu harsa in tih,” a ti ka hriet a. A ma tawnhriet ngei anthawka a hril hi thil indik tak a s^ksuok niin ka hriet. Amiruokchu, Pu L. Keivom-in sierkawp a buon ang hin hang thaw tak tak inla chu, thiem na lawm ei tih! Pawl sawm vawi 2 hlawsam hnunga a hang bei tak tak chun, a hlawsam zing b$k naw a. Pu Keivom m^ chun, “sierkawp ka pawlser a, exam-ah a mi pawlser ve el a nih,” a ti a. Thiem le thiem naw chu ei ngaisak d^nin kawngro a d>ng hle. Iengkhawm ni sien, tulai khawvelah Science le Mathematices \hang naw chun ng$rsuok ngaina a um ta nawh. Ei ngaizawng a, a enkawl d^n thiem chu ruol banna ding lampui a nih.

Class XII Science hnesaw taka zohai chun  sin tam tak hmu thei dingin thiemna an nei a. Division inang seng senga khawm, Arts student n>kin Science student chan a \ha ti inhmai ruol a ni nawh. Asan chu, eini laia Mission teacher inchu ding umsuna khawm Science le Maths inch<ktirtu ding an tam hran nawh. Tu tieng tieng hin Science inch<k an pung pei ta a. Hieng laia a tam lem chun Science anthawkin  Bachelor of Arts (BA) an thaw nawk hlak. Tuta \uma ei i-hril tum tak chu Class XII Science zova inch<k thei ding B.Sc Forestry a nih.

Ei ch>ngna leilung hi nasa takin a danglam ta a. Ramngawpui, ramsa le vadunghai a cher>u zo tah. Khawpui le phairamhai chauh ni lovin, thingtl^ng (rural) tieng khawm tl^nglo (jhum) nei leiin ei sev>l mi tuomtu (environment) a chimit zo tah. Hiengang huna hin Forestry & Wild Life hi nasa takin a pawimaw tah a, inch<klaibu \<l >m >m ni pei bawk a tih.

Forestry ei ti hi f^kzawngna chi khat, ei ch>ngna leilung enkawl le v>nghim a, tuoi n^mna kawnga huong pawimaw tak a nih. Science chi khat Forestry hi sawrkar department puitling a ni a. Hi s<nga hin p>ng hrang hrang a um a; vawi le khata hang hril kim el s>ng a ni nawh. Hi chena hin dittawk hri phawt ei tih. Mitin hin inhnikna ei nei seng a, mani nuomz^wng tak thaw chu thil thl^khla um tak a nih. Ei kawl v>la min huoltu ramngaw cher>u nasat t^kzie hi i hmu chun, ieng thil amani tak thaw i nuom ring a um. Chu sukpuitlingna ding chun hi taka ei tarlang sinhai hi thaw chi tak ni ngei a tih.

Inch<k thei dinghai (eligibility) : Forestry-a sin hmu thei ding chun B.Sc Forestry degree nei a \<l a. Class XII Physics, Chemistry annawleh Biology neihai chun B.Sc Forestry kum 3 Course an thaw thei. Inch<kna ins^ng M.Sc Forestry le research chen a um ve vawng a nih. Chun, Post Graduate Diploma in Forest Management a um bawk a. Hi hih professional institution haiin an p>k thei. Union Public Service Commission (UPSC) chun Indian Forest Service Exam kum tin a buotsai hlak a. Hi taka ding hin Bachelor’s degree nei a hunt^wk vieu; thiemna ins^ng lem lo nei khawm a pawina a um chuong nawh.
Sin thaw thei d^n: Forestry hi tuol thil (outdoor) a tam a. Hun tam tak rampui hlimthla (mapping) ziekna d^min an hmang. Indian Forest Service, Forest  Management, Forest Research, Wildlife Biology/Management, Plantation Forestry, Teaching Line le a dang dang thawkna ding a um ve a. IFS hnuoi tienga mi \henkhat hang suklang ei tih.

Forester: A tl^ngpuiin rampui v>nghim le sukthar an sin a nih. Ramsa umna an vil (check) a, ram k^ng hai \helin, a tl^ng le muolhai chu an enk^i zing.

Dendrologists: Thing le ruo-hai chanchin, an hringnun, \hen hrangna le endikna sin an thaw a. Chun, thinghai phun belsain rampui an siemthar.

Ethnologists: Rannunghai hung suokna d^m, an nungchang, an \angkaina le an umna hmun le an inlaich$na an inch<k a. Sahuonah ramsahai an um theina dinga hriet ding pawimawhai an inch<k a, ramsa mizie hriet an tum bawk.

Entomologists: Rannung, thilhring le thlaihrikin hri an siemhai inch<kin a v>ngna ding an buoipui hlak.
Silviculturists: Hunbi neia thl^i thar chihai an enk^i.

Forest Range Officers: Forest Range Officer hin v^ntl^ng ram le hmun humhim b$k (sanctuaries, botanical garden,etc) hai a enkawl. A hnuoiah thawktu hieng – Conservators, Loggers le Junior Assistant an um.

Zoo Curators: Sahuona ramsahai enkawl chu an sin ropui tak a nih. Ramsa inthlas^wngna dinghai an siem a. Sahuon s<nga chu an pawimaw >m >m.

Sin hmu theina Rampui le a s<nga umhai v>nghim pawimawzie khawvelin a hung hrietchieng pei a, hi hin Forestry graduate-hai ta dingin sin a sukpung pei. Sin umna tl^ngpuihai :- Department of Forest and Wildlife (Govt. of India) - Rampui humhal dinga NGO hai, United Nations hnuoia d^m; World Wildlife Fund (WWF) hi rambung 100 chuonga um a nih - Indian Council of Forestry Research and Education ah research sin thaw thei - Forestry subject umna College le University hai - TV Channel hieng Discovery, Natural Geographic le a dang dang – Wildlife Journalism – Wildlife Photography and Film making – Centre for Environment Education, Tata Energy Research Institute (TERI) hai hin Forestry graduate tam tak an l^k hlak.

Forestry inch<k theina langs^r zuol:
*Forestry Research Institute, Dehra Dun -www.fri.icfre.gov.in

*Indian Institute of Forest Management, Bhopal- iifm.ac.in

*Orissa University of Agriculture and Technology, Bhubaneshwar - www.ouat.ac.in

*Wildlife Institute of India, Dehra Dun- www.wii.gov.in
*Birsa Agricultural University, Ranchi - www.bauranchi.org
*College of Forestry, Srinagar
*College of Horticulture and Forestry, Solan (Himachal Pradesh). - www.yspuniversity.ac.in (Hienghai naw khawm inch<k theina um ngei a tih)


State sawrkar hin Forest Department-a thawk ding Forest Guards/Protection Force le staff chi hran hran a l^k ve hlak a. Hienga ding hin thiemna b$k nei a ngai chuong nawh, intermediate (Class XII) le a tlukpui degree neihaiin hni thei a nih. Forestry hi eini lai an ch<k ei tam naw a, ei hmelhriet taluo hran nawh. Inch<k bingna thil a ni leiin a kuong a ch$n a. Inhnikna neia inch<ktu chu a fena ding a chieng thawkhat vieu a, hlawtlingpui thei tak ding niin an lang. 




 -------------------------------------------------------------------------------------------
Silchar, April 2016
Written by Gospel Songate




Post a Comment

Please Select Embedded Mode To Show The Comment System.*

Previous Post Next Post