Career Guidance: Industrial Training Institute (ITI)


By: Gospel Songate

Lekha inch<k (education) ei ti hi f^kzawngna ding ngawr ngawr a ni chuong naw a. Kawng iengkimah hmang \angkai thei a nih, chulei tak chun Pu L. Ruoivel Pangamte chun “\hangthar sekibusuok” a lo ti hiel a nih. ‘Education’ ti thumal hi a umzie tak thumal pakhat chaua hril intak tak a ni a. A hmar\awnga “Inch<kna” ei ti khawm hin a huom z^u hle. Inch<kna chun dams<ng a dai a, inch<k ngai ta lo khawpa mi puitling an um thei d>r nawh. Mihriem a pienga ei pieng ta rau rau chun inch<k ei pawimaw a. Inch<k nuomz^wng le thiemz^wng  chu inang vawng naw nih. |henkhatin mani inhnikz^wng inch<k \ha an ti a, an dik hle a, s>l ding a um nawh. Amiruokchu tuta \um hin s<ngkuo’n a sawr vat thei ding thil hang hril uor deu ei tum ding a nih.

Tl^ngrampa, s<ngkuo rethei tak tak, kekawr mawngphawk bunna hmuna seilien m>k hai hin, mani inhnika lampui kher ei hraw vawng thei naw a. “Tumna a um chun lampui a um” ti chu an dikna chin um sien khawm, mitin nun leh an mil vawng kher nawh. Ins<ng harsa tak el, kum tawpa hmarcha le sie man ngh^k ringawt chun Pilot inhnik ngaina a um naw a. Coaching hai l^a a kum t>l ch^mb^ng a,  institute \ha hang beisei ph^k ding ziez^ng an nawh. Hiengang ngirhmuna hin ins<ng tlin tawk, sengso tam tak ngailo, sawr vat thei chi hi mel a \ha ^wm ie. Chun in khatah IAS/IPSIFS  um fer fur hriet ding an um mang nawh. Chuleiin, hieng z^wng hin hang thl$r ta inla: S<ng khata hin r>ng a rama college/university l<t vawng khawm a harsa a; lo thei ta r>ng inla khawm ei hlawtling vawng kher ring a um nawh. Nu-le-pa sawkz^ngkhai dingin a \hen a z^rin sin tenau ei mel a \ha ^wm. Sin ei ti hin sawrkar sin kher ei ti naw a, s<ngkuo innghatna khawp a ni chun sin a tling hle nih. Chun sin lien le ch$n thuah hienghin ngaidan hang put inla: Gazetted officer kai chinhai hin dittawk hlaw an nei b$k naw a, s<ngkuo pakhat b^k an enkawl thei b$k nawh. Hienglai hin ei ngaisang fahran lo le ei insit deu sipai lubawk (constable) khawmin s<ngkuo pakhat chu hne takin a enkawl ve thei. Sin nghet a ni chun ngirhmun remna dingin a lo \ha vawng a. Khawtl^ng le kohranin an sawr thei ding chun sin ins^ng chun umzie nei ng>i a tih ti ei ring; khawm chu tiktlai le mi inphal a \ul sa bawk.

  Inch<klai naupanghaiin lampui indik, s<ngkuo ta dinga sawrtl^ka an inch<k hi a pawimaw a. Mani v>kin mani ng$rhmun ei hrietchieng a, mi ti ti z^wm el ding a ni nawh. ITI ei hang hril uor deu lei hin a \ha tak ka tina a ni chuong naw a. A nei le tlin ta ding chun an s^ng tum b^ka \ha a um chuong nawh. Class 10 pass ve si inch<k zawm thei ta lohai d^m, ins<ng harsa leia hla tak hmathl$r nei thei lohai d^m, nuhmei pasal nei hnunga l^n ch<k nuom si hai d^min sawrkar sin hmu theina dinga lampui an hraw ding a nih hril ei tum chuh. Sin inhnuoi ng^in>pa office-a in\hung vawng ei tum chun thil theilo a ni a, hnam anga ei dam khawsuok theina dingin kil tina hin bu ei khuor a hun ta hle.

Industrial Training Institute (ITI) a inch<k thei tl^ngpuihai: Hienghai hi ITI hnuoiah inch<k thei a nih: Fitter, Turner, Machinist, Welder (Gas & Electric), Electrician, Mechanic (Diesel), Mechanic (Motor Vechicle), Foundary Man, Draudhtsman (Civil), Electronic Mechanic, Carpenter, Plumber, Tool & Die Maker (Press Tools, Jigs & Fixtures), Mechanic Machine Tool Maintenance, Cutting & Sewing, Computer Operator Programming Assistant. Inch<kna hmun a zirin course hi a tamin a tlawm thei.

Qualification (s): ITI a inch<k ding hin thiemna taluo a ngai naw a. Class 10 pass kum 14 tling chin chun course tam lem hi inch<k thei a nih. Kum upat tieng chu tiem chin a um hran nawh. Tlawma Engineering le inz<l deuhaia ding hin National Trade Certificate, National Apprenticeship Certificate annawleh Degree/Diploma Certificate nei a ngai ve thung. Hril ta angin Qualification khawm hi hmun tum tumah inang vawng kher naw nih.

Inch<k hun s<ng (course duration):  ITI trait chi dang dang inch<k hun s<ng hi thla 3, thla 6, kum khat, kum hni chen inch<k thei a nih. ITI zo hin hmun dangah inch<k nuom chun sunzawm thei a la nih.

Sin hmu theina (placement): ITI a passed suokhai ta dingin sin a tam a. Sawrkar department, Military le Company (Public Sector Undertaking) tieng sin tam tak a um. Sipai tieng hieng Assam Regiment, BSF, Assam Rifles, Police, etc. ah sin kum tin za tam a ruok hlak. Ei hrietthiem dan dingin Company hieng NEEPCO, ONGC, Oil India Limited, le Construction Company dang dangah ITI zo hai thaw ding a tam. Sawrkar Dept. PHE, PWD, P & E, etc. ah sin a um. Railway Dept. le a dang danga khawm tam tak a um bawk.  Chun, mimal khawmin hmang \angkai thei a nih. Graduate naran n>kin ITI zo hai hin sin thaw ding an hau lem. A r>ng hin mani inlumah f^k hmu theina a tling vawng.

Inch<kna hmunhai (Institutions across Hmar inhabited areas):
Manipur: ITI Takyel, Imphal West – 295001; ITI Saikot, Churachandpur – 795117; ITI Jiribam, Imphal West – 795116; Tamenglong, Ukhrul le Senapati ah a um bawk.
Assam: ITI Haflong, NC Hills (Mob-9435077571); ITI Settlement Road, Karimganj – 788712;  Assam Rifle’s ITI, Silchar - 788007;
Mizoram:  ITI Meisatla (03835-224049), Saiha – 796910; ITI Salem Veng (0372-2324702), Lunglei – 796701.
*Hienghai b^ka hin ITI inch<k theina tam tak um a tih. A hnaivai deu chau a nih ei suklang hih. **Data suklanga um hi indiknaw pal thei a nih ti hriet a \ha.

Awleh, ei hril sei v^ng ta a, ITI tieng chu dittawk hri phawt inla. Thil iengkim hin \hatna an nei a, a sietna ruok chu a hmangtu zir ni ve t^ng a tih. Will Rogers chun, “Even if you’re on the right track, you’ll get run over if you just sit there”  tiin \awngbau hril nei tak a lo sie a. A umzie chu, lampui indikah um tah inla khawm, ei in\hung ringawt el chun mihaiin an mi lekhal tho ding a nih. Ieng thil khawm thaw inla, hlawtling dinga ei inpuocha a va \ul deh! Inch<kna In ei l<t hin sin an \an chau a nih ti hrein, mani hmazawn sengah \hang la thar ei tiu.



 February, 2016

Post a Comment

Please Select Embedded Mode To Show The Comment System.*

Previous Post Next Post